به نقل از «ایرنا»

موسوی گرمارودی: تدوین دانشنامه اشعار مذهبی و آیینی یک ضرورت است

تاریخ انتشار: ۲ مهر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۰۷۸۰۰۷

به گزارش ایرنا از روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، مراسم رونمایی از اشعار آیینی ملک الشعرای بهار با حضور سید علی موسوی گرمارودی شاعر و حافظ پژوه، محمدرضا سنگری نویسنده و پژوهشگر، مصطفی فاطمیان مؤلف کتاب اشعار آیینی ملک الشعرای بهار، امیرمهدی حکیمی و حجت الاسلام محمدرضا زائری رییس اندیشگاه فرهنگی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران برگزار شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

حجت الاسلام محمدرضا زائری در این برنامه گفت:‌ مایه خرسندی است که در فاصله اربعین حسینی و شهادت امام رضا (ع) و در روزهای پایانی ماه صفر مراسم رونمایی از اشعار آیینی ملک الشعرای بهار برگزار شد. منصب ملک الشعرایی دارای جنبه مهمی است، زیرا شعر در روزگاری، سرآمد هنرمندان بوده است و امروزه نسل جدید کمتر از آن اطلاع دارد.

تدوین دانشنامه شعرهای مذهبی و آیینی یک ضرورت است

سید علی موسوی گرمارودی با اشاره به انتشار کتاب اشعار آیینی ملک الشعرای بهار گفت: در ابتدا باید به این نکته مهم اشاره کنم که چاپ این اثر بسیار زیبا و عالی است و بنده هیچ اشتباهی در آن ندیدم. یکی از مسائل مهم در عرصه اشعار آیینی و مذهبی، فقدان دانشنامه مناسب در این حوزه است. به همین دلیل ضرورت دارد دانشنامه شعرهای مذهبی یا آیینی تهیه و تدوین شود. زیرا از سنایی یا قبل از سنایی، اشعار آیینی و مذهبی سروده شده، اما پراکنده است.

این شاعر و حافظ پژوه ادامه داد: بنده در ابتدای مجموعه شعرهای آیینی خود ۳ مقاله دارم. در این مجموعه مقاله‌ها درباره تاریخ شعر و بررسی اشعار آیینی در شعر قیصر امین‌پور و بررسی اشعار آیینی در شعر سیدحسن حسینی، به تفصیل صحبت کرده ام؛ ولی متاسفانه به دلیل نبود دانشنامه در حوزه اشعار مذهبی جمع آوری نشده است و باید در این عرصه دست به کار تهیه و تدوین دانشنامه شد. زیرا ما در حوزه اشعار آیینی در دنیا، حرفی برای گفتن داریم. یکی از نمونه های بارز در این زمینه، اشعار مولانا است. این شاعر برای واقعه کربلا شعر سروده است، ولی این مهم کمتر مورد توجه قرار گرفته است.

این شاعر پیشکسوت با اشاره به این مطلب که ملک الشعرای بهار در حوزه طنز سروده‌های کوتاه دارد، گفت: طنز ملک الشعرای بهار بسیار مؤثر است و اگر بخواهیم یک نوع از اشعار او را انتخاب کنیم، قصیده است، به خصوص زمانی که به زبان خراسانی سروده است.

ملک الشعرای بهار واژه شناسی بزرگ است

محمدرضا سنگری با اشاره به برگزاری مراسم رونمایی از اشعار مذهبی ملک الشعرای بهار در روزهای مقارن با شهادت امام رضا (ع) گفت: معتقدم برگزاری این مراسم در این ایام حق مفقود شده ملک الشعرا در حوزه ادبیات دینی را ادا می کند. به اعتقاد من باید به سروده های ملک الشعرای بهار به اعتبار ویژگی‌هایی که در کمتر شاعری در سده اخیر جمع شده است، نگاه ویژه ای داشت. بعید است کسی را در ۱۰۰ سال اخیر در میان شاعران ممتاز بیابیم که فضل ملک الشعرای بهار را داشته باشد. آثار این شاعر پر آوازه در تراز خاصی قرار دارد؛ زیرا این شاعر ارزنده عقبه و پیشینه سترگ و بزرگی از ادبیات کهن و زبان فارسی دارد و اثر سبک شناسی سه جلدی او بسیار ارزشمند است.

این پژوهشگر با بیان این مطلب که ملک الشعرای بهار واژه‌شناس بزرگی است، گفت: او در زمره ادیبان و شعرایی است که ادبیات را دقیق و عمیق فهمیده است. او به همان میزان که در حوزه شعر شناخته شده، در حوزه های دیگر مانند پژوهش، تحقیق و ادبیات شناسی نیز زبانزد است. درون سروده های ملک الشعرای بهار حضور یک فیلسوف را می توان دید، زیرا جامعیتی که در شخصیت این شاعر دیده می شود، او را به ادیب و شاعری ذوفنون تبدیل کرده است.

این نویسنده ادامه داد: چندین حوزه برای شعر مذهبی می توان قائل شد که این حوزه‌ها شامل اشعار نیایشی، ستایشی، حکمیه و درنهایت درآمیختگی چند سازه با هم می شود و ملک الشعرای بهار به اعتبار آمار اشعار موجود در این کتاب، شاعر امام هشتم‌ (ع) است. از اشعار این شاعر در این کتاب در مدح پیامبر (ص) ۶ سروده، در مدح امام علی (ع) ۱۲ سروده که نیمی از آن ختم به ستایش امام رضا (ع) می شود، در مدح امام صادق (ع) یک سروده، در مدح امام زمان (عج) هشت سروده، و در مدح امام رضا (ع) ۲۷ سروده مستقل و ۱۰ سروده غیرمستقل آورده شده است.

وی در پایان گفت: مقدمه بسیار خوبی برای این کتاب نوشته شده که می توان این کتاب را یک اثر پژوهشی ارزشمند نامید.

در ادامه امیرمهدی حکیمی نویسنده و مستندساز گفت: ملک الشعرای بهار در دوره دوم زندگی خود به سرودن اشعار اجتماعی روی آورد و با ظلم مبارزه کرد. سرودن این اشعار حاصل آموخته‌های مذهبی او است و توجه به اشعار این شاعر پرآوازه می‌تواند برای شاعران جوان، منبع و درس‌آموز باشد. ضمن اینکه ۹۰ درصد از شعار فارسی را شعرهای آیینی تشکیل می دهد؛ زیرا آیین، مذهب و دین همه ابعاد زندگی را در بر می گیرد.

ملک الشعرای بهار قصیده سرای توانمندی بود

مصطفی فاطمیان گفت: در طول تاریخ ادبیات فارسی، به تعداد انگشتان دست قصیده سرایانی به توانمندی ملک الشعرای بهار وجود داشته اند و عموم افراد شخصیت سیاسی، اجتماعی و جایگاه حکومتی این شاعر را می شناسند و کمتر به حوزه ادبیات ولایی و آیینی توجه دارند. ضمن اینکه در مقدمه کتاب، دیدگاه بزرگان ادب فارسی از کتاب بلند آفتاب خراسان آورده شده است.

مؤلف کتاب اشعار آیینی ملک الشعرای بهار در ادامه ملک الشعرای بهار را خاتم الشعرا نامید و افزود: سیری در ادبیات آغاز شده که مربوط به تدوین اشعار آیینی شعرای ادبیات فارسی است. در حال حاضر پروژه بررسی ۱۱۰ شاعر مطرح ادبیات آیینی آغاز شده و بر اساس آن اشعار این شاعران احصا و اشعار آیینی آنها تدوین می شود که در این بین ملک الشعرای بهار نخستین شاعر است.

فاطمیان با بیان این مطلب که تدوین این اثر از سال ۱۳۹۵ آغاز شده است، ادامه داد: برای تدوین این کتاب از ۲ نسخه خطی کتابخانه ملی، یک نسخه خطی کتابخانه تبریز و یک نسخه خطی توسط مرحوم فرخ از ملک الشعرای بهار استفاده شده است. همه این نسخ خطی و چاپی بررسی و در نهایت این کتاب در ۱۰ بخش تدوین شد. نکته قابل توجه این است که در یک ترجیع بند از مرحوم ملک الشعرای بهار در عزای سیدالشهدا دو بند یافت شده است. بیش از ۳۰۰ بیت از اشعار ملک الشعرای بهار در حوزه ادبیات آیینی یافته‌ایم که جملگی از نسخ خطی احصا و چاپ ‌شده است.

برچسب‌ها ملک الشعرای بهار سازمان اسناد و کتابخانه ملی کتاب

منبع: ایرنا

کلیدواژه: ملک الشعرای بهار سازمان اسناد و کتابخانه ملی کتاب ملک الشعرای بهار سازمان اسناد و کتابخانه ملی کتاب ملک الشعرای بهار کتابخانه ملی مدح امام امام رضا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۰۷۸۰۰۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

صغیر اصفهانی، شاعری که اندیشه‌ای کبیر داشت

ادبیات هر ملتی آئینه تمام نمای هویت آن ملت است و تحولات ادبی همواره بر پایه دگرگونی‌های سیاسی، فرهنگی و اجتماعی شکل می‌گیرد و در حقیقت ادبیات هر دوره پاسخی است به نیازهای آن دوره و شاعران نیز مهری بر تأیید هویت آن دیار هستند و صغیر اصفهانی نیز سندی است بر تاریخ و تمدن اصفهان.

به گزارش خبرگزاری ایمنا، شهر اصفهان با پیشینه بسیار کهن تاریخی خود از پیش از اسلام تاکنون همواره مورد توجه و تحولات و منشأ تأثیرات گوناگون در عرصه‌های مختلف بوده و بر این اساس اوضاع اقلیمی و جغرافیایی و واقع شدن اصفهان در میانه کشور، موقعیت بسیار ممتازی به این شهر بخشیده است.

در برخی از برهه‌های تاریخی این نقش بسیار پررنگ‌تر و قوی‌تر بوده و پس از اسلام نیز بر میزان توجه به این شهر افزوده شد و در طی قرن‌های متمادی علی رغم وقوع حوادث و پیدایش فراز و نشیب‌های فراوان تاریخی، نه تنها هیچ گاه از اهمیت آن کاسته نشد، بلکه در برخی مقاطع تاریخی به عنوان پایتخت ایران نیز برگزیده شد.

اولین بار در زمان آل‌بویه این شهر مرکز حکومت آل‌بویه قرار می‌گیرد و پس از آن در دوره سلجوقیان، به‌عنوان پایتخت ایران انتخاب می‌شود؛ وجود آثار متعدد معماری مربوط به عصر سلجوقی در این شهر و نیز آرامگاه برخی از بزرگان این حکومت در اصفهان، مؤید این مطلب است؛ از سویی لازم به ذکر است که ادبیات هر ملتی آئینه تمام نمای هویت آن ملت است و تحولات ادبی همواره بر پایه دگرگونی‌های سیاسی، فرهنگی و اجتماعی شکل می‌گیرد؛ و در حقیقت ادبیات هر دوره پاسخی است به نیازهای آن دوره و شاعران نیز مهری بر تأیید هویت آن دیار هستند و صغیر اصفهانی نیز سندی است بر تاریخ و تمدن اصفهان.

محمّد حسین صغیر اصفهانی ابن اسداللَّه شاعر ادیب و عارف وارسته، از مشاهیر شعرای معاصر اصفهان بود که در ۸ سالگی زبان به سرودن شعر گشود و شگفتی همگان را برانگیخت و از همان زمان «صغیر» تخلص پیدا کرد.

او اگرچه قصیده و غزل بسیار گفته اما اغلب اشعارش مدح و مرثیه چهارده معصوم (ع) است او از مداحان طراز اول اصفهان بوده و در تشکیل انجمن مداحان و تربیت و پیشرفت آنان نقش زیادی داشته و بر همین اساس حاج احمد صغیر فرزند مرحوم صغیر اصفهانی که خود نیز شاعر است، در ویژه برنامه بهار بهار با بیان اینکه صغیر اصفهانی از کودکی ذوق عرفان داشت، اظهار کرد: صغیر اصفهانی در شعرهای خود خدا را شکر می‌کند و می‌گوید افتخار می‌کنم که در کودکی خدا زبان مرا به اشعار گشود.

وی با اشاره به خصوصیات پدرش ادامه داد: صغیر اصفهانی یک پارچه حقیقت و نو دوستی بود، به طوری که از ناراحتی، خودپسندی و مواردی از این دست در وجود وی دیده نمی‌شد.

این شاعر و فرزند مرحوم صغیر اصفهانی تصریح کرد: صغیر اصفهانی همیشه سعی می‌کرد به دیگران در حد توان خدمت کند، عشق وافری به چهارده معصوم داشت و در مدح امیرالمومنین و اباعبدالله اشعار زیادی سرود.

وی با بیان اینکه صغیر اصفهانی به تخلص خود راضی بود و به آن اشاره داشت، افزود: «یک شب وی در دوره نوجوانی و زمانی که زبانشان به شعر باز شده بود در انجمن شعرا، قطعه شعری می‌خواند که برای مهمانان جالب بوده، پس از آن یکی از مهمانان به وی می‌گوید که تو اکنون صغیر هستی و این شعر را گفته‌ای و چه بهتر که همین فامیلی را داشته باشی؛» از این‌رو تخلص وی صغیر شد.

صغیر با اشاره به اینکه صغیر اصفهانی از هر سبکی شعر دارد، گفت: اینکه صغیر اصفهانی همیشه خود را کوچک می‌دانست و خضوع و خلوص داشت، او را بزرگ کرد.

وی با اشاره به بخشی از اشعار صغیر اصفهانی در خصوص قیامت اظهار کرد: قیامت روزی است که هرکس هرچه فرستاده است را می‌بیند، در همین راستا باید گفت که پدر دین باور بود و در اشعار او نیز این مورد تجلی پیدا کرده است.

کد خبر 747367